«Τρία από τα καλύτερα στελέχη του ΚΚΕ»

• Ο Πάνος Γεωργόπουλος γεννήθηκε στην Κερπινή, το 1911. Ηταν απόφοιτος της Γυμναστικής Ακαδημίας και της Νομικής. Από τα φοιτητικά του χρόνια δραστηριοποιήθηκε μέσα από τις γραμμές της ΟΚΝΕ και του ΚΚΕ, του οποίου έγινε μέλος του το 1935. Η δημιουργία του ΕΑΜ τον βρίσκει καθηγητή στο Ε' Γυμνάσιο Εξαρχείων. Του ανατέθηκε δουλειά στην οργάνωση της Σπουδάζουσας, των φοιτητών του Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου. Μπροστά στον κίνδυνο να συλληφθεί, επειδή η θέση του κατέστη επισφαλής λόγο της δράσης του, το Κόμμα τον έστειλε να εργαστεί ως καθοδηγητικό στέλεχος στην Πελοπόννησο και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή Κυνουρίας της Αρκαδίας.

Εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ ως καπετάνιος και διακρίθηκε στις μάχες κατά των κατακτητών και των συνεργατών τους, Ταγματασφαλιτών. Το χωριό του, Κερπινή Γορτυνίας, στις εκλογές του Απρίλη του 1944, τιμής ένεκεν, τον ανακήρυξε εκλέκτορα για το Εθνικό Συμβούλιο. Μετά τη Βάρκιζα εξορίστηκε σε διάφορα νησιά.

Το 1947 μετά την επιστροφή του από την εξορία με εντολή του ΚΚΕ ήρθε στην Πελοπόννησο και εντάχθηκε στο ΔΣΕ. Είχε το βαθμό του Λοχαγού και πήρε μέρος σε πολλές μάχες ως επιτελής αξιωματικός του Αρχηγείου Μαινάλου. Διορίστηκε μέλος της αντιπροσωπίας της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης στην Πελοπόννησο, υπεύθυνος για την Παιδεία με κύρια αποστολή τη λειτουργία των σχολείων στις ελεύθερες περιοχές. Ανέλαβε διευθυντής του Λαϊκού Διδασκαλείου Πελοποννήσου.

Ο Πάνος Γεωργόπουλος με το αθλητικό του παράστημα και την ατσάλινη αντοχή του, με την κατάμαυρη γενειάδα του και τα σγουρά μαλλιά του ήτανε αληθινό παλικάρι, ζωσμένο τα φυσεκλίκια του και το αχώριστο πιστόλι του, που είχε πάρει σε μάχη με τους Γερμανούς. Πρώτος στο τραγούδι με τη βροντερή φωνή του και πρώτος στους ελληνικούς χορούς, συγκινούσε και ξεσήκωνε αντάρτες και λαό σ' αγώνες λαϊκούς. Ήτανε ένας λαϊκός αγωνιστής, ένας φλογερός επαναστάτης, ένας ολοκληρωμένος κομμουνιστής.

Αυτά τα σωματικά και ψυχικά εφόδια είχαν σαν αποτέλεσμα να αντέξει στις στερήσεις, στις κακουχίες, στην πείνα, στις ατέλειωτες πορείες που επέβαλε η κατάσταση που επέφερε η ήττα του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο. Ετσι έφτασε το Μάη του 1949 στο στρατοκρατούμενο χωριό του, την Κερπινή με σκοπό να βρει καταφύγιο. Στο χωριό βρισκόταν λόχος του στρατού, που του ανέφεραν κάποιοι τον ερχομό του Πάνου και το μέρος που κρυβόταν, τον κύκλωσαν. Μπροστά στον κίνδυνο να συλληφθεί αυτοκτόνησε με το πιστόλι του.

Ο Πάνος Γεωργόπουλος υπεύθυνος της Λαϊκής Παιδείας Πελοποννήσου και διευθυντής του Λαϊκού Διδασκαλείου είχε και προσωπική συμβολή στην προσπάθεια οργάνωσης της νέας εξουσίας στις ελεύθερες περιοχές. Για το λόγο αυτό συγκέντρωσε το μίσος του αντίπαλου που δεν σεβάστηκαν ούτε το νεκρό κορμί του. Δεν επέτρεψαν την ταφή του στο νεκροταφείο του χωριού, λες και θα μόλυνε και τους άλλους νεκρούς.

• Η Ασπασία Δασκαλοπούλου, γεννήθηκε το 1924 στο χωριό Βαλτεσίνικο. Στις αρχές της Κατοχής τελείωσε το εξατάξιο Γυμνάσιο και γράφτηκε στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Τρίπολης. Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και αργότερα βγήκε στο βουνό. Μετά την Α' Πανελλαδική συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ εξελέγη μέλος του Κεντρικού της Συμβουλίου.

Η Ασπασία διακρινόταν για την αποφασιστικότητα και την έντονη δραστηριότητά της. Ήταν πάντοτε ριψοκίνδυνος άνθρωπος και έτοιμη για δράση κατά των κατακτητών και των συνεργατών τους. Μετά την απελευθέρωση και τη Συμφωνία της Βάρκιζας, στη περίοδο του Εμφύλιου, πέρασε στην παρανομία και επικηρύχτηκε. Το καλοκαίρι του 1946 συνελήφθη και στάλθηκε εξορία στην Κύθνο.

Το 1947, με την αμνηστία που δόθηκε, την απελευθέρωσαν και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Γράφηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ταυτόχρονα εργαζόταν στον παράνομο μηχανισμό της Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ. Το καλοκαίρι του 1947, με εντολή του Κόμματος εγκαταστάθηκε στην Τρίπολη και ανέλαβε υπεύθυνη του δικτύου προώθησης εθελοντών ανταρτών από την Αθήνα στην Πελοπόννησο, στο Δημοκρατικό Στρατό.

Στα τέλη 1947 κατατάχθηκε στον Δημοκρατικό Στρατό Πελοποννήσου και αναδείχτηκε σε καπετάνισσα του 2ου Τάγματος του Αρχηγείου Μαινάλου, όπου διακρίθηκε σ' όλες τις μάχες που πήρε μέρος, για τη μαχητικότητά της και τις διοικητικές της ικανότητες. Την άνοιξη του 1948, με απόφαση του Γραφείου Περιοχής Πελοποννήσου του ΚΚΕ, ανέλαβε τα καθήκοντα που είχε η ηρωίδα κομουνίστρια, Αθηνά Μπενέκου και τον Οκτώβρη του 1948 ανέλαβε αναπληρωματικό μέλος του Γραφείου Περιοχής Πελοποννήσου.

Η ηρωίδα Ασπασία Δασκαλοπούλου σκοτώθηκε το 1949 στην ευρύτερη περιοχή, αυτοκτονώντας για να μην πέσει ζωντανή στα χέρια του εχθρού.

• Ο Κώστας Μπασακίδης, μια από τις πιο ευγενικές και ηρωικές μορφές του Δημοκρατικού Στρατού στην Πελοπόννησο, γεννήθηκε στο χωριό Βρομόβρυση Μεσσηνίας. Το 1940 τελείωσε τη Σχολή Ευελπίδων. Πολέμησε με ηρωισμό στην Αλβανία ως ανθυπολοχαγός. Εντάχθηκε στις δυνάμεις του Εθνικού Στρατού από τον οποίο αποχώρησε μαζί με άλλους αξιωματικούς, όταν διαπίστωσε το βρώμικο ρόλο που έπαιζε.

Από το καλοκαίρι του 1943 υπηρέτησε στον ΕΛΑΣ, διοικητής λόχου του 2ου Τάγματος, του 9ου Συντάγματος. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες κατά των Γερμανοϊταλών κατακτητών και των συνεργατών τους. Με την έναρξη του Εμφυλίου, το Μάρτη του 1945, έμεινε πιστός στο ΚΚΕ και στα ιδανικά του, εκπλήρωσε πάντοτε στο ακέραιο όλες τις αποστολές που του ανατέθηκαν παρά το ξεκλήρισμα της οικογένειάς του.

Το καλοκαίρι του 1946, η ΚΕ του ΚΚΕ του ανάθεσε την αποστολή για την ανασυγκρότηση των Κομματικών Οργανώσεων Μεσσηνίας, που είχαν διαλυθεί στη διάρκεια του μονόπλευρου Εμφύλιου. Ο Μπασακίδης ήταν ένας από τους λίγους πρωτοπόρους αγωνιστές που κατόρθωσαν να βάλουν τα θεμέλια της δημιουργίας του Δημοκρατικού Στρατού στη Νοτιοανατολική Πελοπόννησο και σε συνέχεια στην κεντρική και βόρεια περιοχή της.

Το Φλεβάρη του 1947, όταν ο Δημοκρατικός Στρατός άρχισε να εδραιώνεται στην Κεντρική και Βόρεια Πελοπόννησο, ο Κ. Μπασακίδης ανέλαβε στρατιωτικός διοικητής του Αρχηγείου Πελοποννήσου, πολιτικός ο Βαγγέλης Ρογκάκος και καπετάνιος ο Λυκούργος Γιαννούκος. Αργότερα, ο Μπασακίδης ανέλαβε διοικητής του Αρχηγείου Αχαΐας - Ηλείας και όταν συγκροτήθηκε η 3η Μεραρχία του Δημοκρατικού Στρατού διεύθυνε το 1ο Γραφείο Επιχειρήσεων της Μεραρχίας.

Στις 13 Μάρτη 1949, στη διάρκεια μιας σκληρής μάχης μεταξύ τμήματος του Δημοκρατικού Στρατού Πελοποννήσου και ισχυρής δύναμης του κυβερνητικού στρατού, της 9ης Μεραρχίας του, στο ύψωμα «Δρακοβούνι» εδώ στην περιοχή, έπεσε μαχόμενος ηρωικά, όταν είχαν εξαντληθεί και οι σφαίρες του πιστολιού του.

Από την κεντρική ομιλία που έκανε η Στέλλα Χρηστέα, μέλος του ΓΠ της ΚΟ Πελοποννήσου του ΚΚΕ, στις εκδηλώσεις για το ΛΑΪΚΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, στο ανταρτοχώρι της Κερπινής.